کاشانی
کاشانی. غیاث الدین جمشید بن مسعود بن محمود طبیب کاشانی، ریاضیدان و منجّم مشهور ایرانی، متوفی به سال 832 .
ریاضیدانی عالیمقام، محاسبی ماهر، منجّمی زبر دست، مؤلفی توانا و مخترع آلات دقیق رصد بود. در حدود سال 824 به دعوت الغ بیک به سمرقند رفت و مدیر رصدخانه ی سمرقند شد.
از کارهای وی، تعیین عددpi با دقتی است که تقریباً تا 150 سال بعد در دنیا بی رقیب ماند. کار دیگرش محاسبه ی جیب یک درجه، با روشی بسیار جالب و بی سابقه است.
کار مهم دیگر کاشانی، اختراع کسرهای دهدهی به قیاس با کسرهای شصتگانی است، که هر چند سابقه اش به دو قرن و نیم پیش از کاشانی می رسد، وی نخستین کسی است که با صراحت کامل مدعی اختراع آنها شده است.
بعضی از آثار ریاضی کاشانی عبارت است از:
1-مفتاح الحساب، که به زبان عربی، و بسیار استادانه تألیف شده است، و بعضی یا تمام مطالب آن را به زبانهای فرانسوی، آلمانی، روسی و انگلیسی ترجمه کرده اند.
2-رساله ی محیطیّه، که به زبان عربی است و بعضی از ریاضیدانها و مورّخان مغرب زمین آن را شاهکار فن محاسبه نامیده اند.
3-رساله ی وتر و جیب.
4-زیج خاقانی در تکمیل زیج ایلخانی.
کلمات کلیدی: